Czy niezawiadomienie o przestępstwie jest przestępstwem?

Powszechnie wiadomo i raczej powinien być to odruch ludzki, że gdy komuś lub nam dzieje się krzywda lub gdy widzimy, że ktoś robi coś złego – składamy zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa lub zgłaszamy tę sprawę odpowiednim organom ścigania. Jednak co w sytuacji gdyby tego zaniechać? Czy narażamy się wówczas na odpowiedzialność karną? O tym poniżej. Zapraszam!

Czym jest zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa?

Jest to pisemna lub ustna informacja osoby fizycznej, instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej skierowana do odpowiednich organów ścigania w celu poinformowania o fakcie, że przestępstwo zostało popełnione. Jeżeli organy ścigania uznają, że istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa, wówczas wszczęte zostanie śledztwo lub dochodzenie. Więcej na temat samego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa oraz o tym w jaki sposób je złożyć, przeczytasz w jednym z wcześniejszych wpisów na moim blogu.

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa

Obowiązek społeczny a obowiązek prawny

W prawie karnym wyróżnić możemy 2 rodzaje obowiązków zawiadomienia  o możliwości popełnienia przestępstwa. Pierwszy z nich to obowiązek społeczny, drugi to obowiązek prawny. Choć oba rodzaje zasadniczo sprowadzają się do tego samego obowiązku to elementem je wyróżniającym są konsekwencje w razie niepodjęcia stosownych kroków.

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa – obowiązek społeczny

Obowiązek ten wynika z art. 304 § 1 k.p.k. Z artykułu tego możemy dowiedzieć się, że każdy kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym Prokuraturę lub Policję. Ale w przypadku obowiązku społecznego, niezawiadomienie odpowiednich organów ścigania nie stanowi przestępstwa.

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa – obowiązek prawny

Bezwzględny obowiązek zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa mamy wtedy gdy przestępstwo dotyczy tych najpoważniejszych czynów zabronionych. Ustawodawca wymienił je w art. 240 § 1 k.k. Do czynów tych należy m.in.:

• Zabójstwo,
• seksualne wykorzystanie bezradności lub niepoczytalności innej osoby,
• obcowanie płciowe z osobą małoletnią lub doprowadzenie jej do poddania się czynnościom seksualnym,
• zamach na życie Prezydenta RP.

Niepoinformowanie organów ścigania o przestępstwie w przypadku czynów zabronionych wyszczególnionych w ww. artykule stanowi przestępstwo. Osoba, która tego zaniecha musi liczyć się z narażeniem na odpowiedzialność karną. Za takie zachowanie, grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 240 § 1 k.k. – czy absolutnie każdy popełnia przestępstwo nie zawiadamiając?

Obowiązek wynikający z art. 240 § 1 k.k. nie dotyczy każdego. Nie ma przecież prawnej odpowiedzialności do zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa sam sprawca czynu zabronionego. Nie musi robić także tego pokrzywdzony. Uchyli się także od odpowiedzialności osoba, która miała wystarczającą podstawę do tego by przypuszczać, że organ wie o przestępstwie, a także osoba, która zapobiegła popełnieniu tego przestępstwa. Ostatnią grupą osób są te, na które ustawa nakłada obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, czyli na przykład obrońca.

Adwokat Karny

Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska – doświadczony pełnomocnik procesowy, który świadczy kompleksowe usługi prawne związane z reprezentacją Klientów w sprawach karnych.

Adwokat Sprawy Karne Warszawa

Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Warszawy, kontakt telefoniczny, kontakt e-milowy etc.)  Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska – pełnomocnik procesowy,  kompleksowe usługi prawne związane z reprezentacją Klientów w sprawach karnych.