Przestępstwo niealimentacji

Przestępstwo niealimentacji, polegające na nieuiszczaniu alimentów, jest jednym z najczęściej popełnianych czynów zabronionych. Dzieje się tak, choć przepisy prawa karnego przewidują z tego tytułu surowe sankcje… W tym artykule odkryjesz kluczowe aspekty prawne niealimentacji i dowiesz się, jak skutecznie zarządzać swoimi obowiązkami, aby uniknąć poważnych konsekwencji prawnych. Czytając dalej, zyskasz cenne wskazówki, które pomogą Ci zrozumieć złożony świat przepisów w sprawach alimentacyjnych.

Na czym polega przestępstwo niealimentacji?

Przestępstwo niepłacenia alimentów polega na uchylaniu się przez sprawcę od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określonego w sposób przewidziany przez obowiązujące przepisy prawa. Regulowane jest ono przez art. 209 Kodeksu karnego. Sprawca opisywanego czynu zabronionego dopuszcza się naruszenia ciążącej na nim powinności zabezpieczenia materialnych podstaw egzystencji osób, którym przysługują w stosunku do niego uprawnienia alimentacyjne.
Mogą one wynikać z:

• wyroku sądowego,
• ugody zawartej przed Sądem albo innym organem,
• innej umowy.

Kiedy dochodzi do popełnienia przestępstwa niealimentacji?

Przestępstwo niealimentacji może zostać popełnione tylko i wyłącznie z winy umyślnej. Sprawca więc musi mieć bezpośredni zamiar popełnienia takiego czynu.

Zła wola i umyślne uchylenie się od obowiązku

Konieczne jest wykazywanie przez niego złej woli poprzez w pełni świadome uchylanie się od realizacji obowiązku alimentacyjnego i nie chcą go wypełnić. Aby sprawcy mogło być przypisane popełnienie przestępstwa niealimentacji, musi on działać w sposób celowy i popełnić je z pełną premedytacją.

Warunki materialne zdolności do płacenia alimentów

Do zaistnienia takiego czynu zabronionego konieczne jest także istnienie obiektywnej zdolności jego sprawcy do płacenia alimentów w sensie materialnym. Oznacza to, że powinien on posiadać odpowiednią zdolność zarobkową i majątkową, która umożliwia mu wypełnianie swoich obowiązków.

Warunki konieczne do zdefiniowania niealimentacji jako przestępstwa

Musisz wiedzieć, że do poza wskazami powyżej okolicznościami, do popełnienia przestępstwa niealimentacji dochodzi jedynie wtedy, gdy:

• łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych
• jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej trzy miesiące.

Kwalifikowana postać przestępstwa niealimentacji

Przestępstwo niealimentacji ma swoją kwalifikowaną postać, która powoduje zaostrzenie odpowiedzialności karnej jego sprawcy. Może ona mieć miejsce wówczas, gdy poprzez niepłacenie alimentów następuje narażenie osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych na niemożność zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych.

Czym są, i jak są definiowane podstawowe potrzeby życiowe?

Przez potrzeby życiowe rozumie się nie tylko konieczność utrzymania pod względem materialnym, ale również zapewnienie niezbędnego poziomu wykształcenia oraz możliwości korzystania z dóbr kulturalnych. Pojęcie to obejmuje więc nie tylko zabezpieczenie minimum egzystencji w postaci środków przeznaczonych na utrzymanie i wykształcenie dziecka, lecz także stworzenie warunków umożliwiających mu zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu. Zobowiązany musi więc nie tylko zapewnić uprawnionemu odzież, żywność, mieszkanie czy środki higieny, ale także niezbędne książki i przybory szkolne, kursy językowe, środki wspomagające rozwijanie zainteresowań i posiadanych talentów oraz zapewniających odpowiednie przygotowanie zawodowe, wychowanie oraz przystosowanie do życia w społeczeństwie.

Jakie kary grożą za przestępstwo niepłacenia alimentów?

Sprawca przestępstwa niealimentacji podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku. Jeżeli w jego wyniku nastąpiło narażenie osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych na niemożność zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych, osoba która dopuściła się takiego czynu zagrożona jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat.

Czy osoba niepłacąca alimentów zawsze podlega odpowiedzialności karnej?

Polskie prawo przewiduje przypadki, w których osoba dopuszczająca się niepłacenia alimentów nie podlega odpowiedzialności karnej. Wyjątki od odpowiedzialności karnej za niepłacenie alimentów;

Zwolnienie z kary za pełną spłatę zaległości alimentacyjnych

W każdym przypadku, nie podlega karze sprawca, który dokona uiszczenia w całości zaległych alimentów. Nie może to jednak nastąpić później niż przed upływem 30 dni od daty pierwszego przesłuchania go w charakterze podejrzanego.

Kiedy sąd odstępuje od wymierzenia kary za niealimentację

Sąd odstępuje także od wymierzenia sprawcy kary w razie spełnienia powyższych warunków, nawet jeżeli doszło do narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych. Nie jest to dopuszczalne jeżeli sprzeciwia się temu stopień jego winy oraz poziom społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu.

Siła wyższa jako przeszkoda w obowiązku alimentacji

Poza tym, musisz wiedzieć, że do popełnienia przestępstwa niealimentacji nie dochodzi, jeżeli zachowanie sprawcy spowodowane jest przyczyną zewnętrzną, całkowicie od niego niezależną. Nie rodzi więc odpowiedzialności z tego tytułu nieuiszczanie świadczeń alimentacyjnych z powodu ciężkiej, przewlekłej choroby, kiedy to zobowiązany nie ma możliwości osiągania żadnych dochodów.

W jaki sposób ściga się przestępstwo niealimentacji?

Co do zasady, ściganie przestępstwa niealimentacji następuje na wniosek:

• pokrzywdzonego,
• organu pomocy społecznej
• organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego

Tym samym, nie stanowi ono przestępstwa ściganego z urzędu. Konieczne jest więc wykazanie w tym zakresie inicjatywy przez podmiot do tego uprawniony w postaci złożenia odpowiedniego zawiadomienia wraz z wnioskiem o ściganie. Od powyższej zasady istnieje jeden istotny wyjątek. Polega on na tym, że w przypadku gdy pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, wówczas ściganie przestępstwa niealimentacji następuje z urzędu.

Twoja pomoc prawna w sprawach alimentacyjnych

Stawiasz czoła wyzwaniom związanym z alimentami? Adwokat Małgorzata Durlej Piotrowska poprowadzi Cię przez te trudności. Jako doświadczony specjalista w prawie rodzinnym, zapewni Ci pomoc prawną i wsparcie w rozwiązywaniu spraw alimentacyjnych. Zaufaj profesjonalistce i zyskaj pewność, że Twoja sprawa jest w dobrych rękach. Skontaktuj się już teraz!