Kasacja Karna – Kiedy i Jak Wnieść?

Kasacja karna stanowi instytucję proceduralną umożliwiającą zaskarżenie orzeczeń sądowych w szczególnym trybie. Czym jest kasacja karna i w jaki sposób ją wnieść? Sprawdźmy.

Co to jest kasacja karna?

Kasacja stanowi nadzwyczajny środek zaskarżenia orzeczenia wydanego w sprawie karnej. Umożliwia ona dokonanie kontroli rozstrzygnięcia, które nie podlega już zaskarżeniu w zwykłym trybie instancji. Kasacja uregulowana została w przepisach art. 518 i nast. Kodeksu postępowania karnego.

W jakich sprawach można wnieść kasację?

Kasację można wnieść od prawomocnego:

1. wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie w danej sprawie karnej,
2. postanowienia sądu odwoławczego o umorzeniu postępowania i zastosowaniu środka zabezpieczającego w postaci m.in. elektronicznej kontroli miejsca pobytu, podjęcia odpowiedniej terapii, w tym uzależnień, skierowania na pobyt w zakładzie psychiatrycznym czy też zakazu prowadzenia pojazdów.

Wymieniony powyżej katalog ma charakter zamknięty, co oznacza, że kasacja przysługuje tylko w przypadkach, które zostały w nim enumeratywnie wymienione.

Co ważne, prawomocny wyrok Sądu odwoławczego stanowi orzeczenie wydane na skutek złożonej przez strony apelacji od wyroku Sądu I instancji. Z kolei prawomocne postanowienie sądu odwoławczego wydawane jest na skutek rozpoznania złożonego w danej sprawie zażalenia na postanowienie Sądu pierwszoinstancyjnego.

Kto może wnieść kasację?

Do wniesienia kasacji uprawniona jest każda strona danej sprawy karnej. Nie jest jednak dopuszczalne jej złożenie od orzeczenia Sądu odwoławczego, jeżeli niezaskarżone orzeczenie Sądu I instancji zostało utrzymane w mocy lub dokonana została jego zmiana na korzyść strony. Ograniczenie to nie dotyczy sytuacji, w której dotknięte jest ono uchybieniami stanowiącymi tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, o których szerzej napiszę w dalszej części artykułu.

Do wniesienia kasacji uprawnieni są także:

1. Prokurator Generalny,
2. Rzecznik Praw Obywatelskich,
3. Rzecznik Praw Dziecka – od każdego prawomocnego orzeczenia Sądu kończącego postępowanie karne, w tym ostatnim przypadku tylko, gdy wskutek jego wydania doszło do naruszenia praw dziecka.

Musisz wiedzieć, że kasacja w sprawie dotyczącej tego samego oskarżonego i od tego samego orzeczenia może zostać złożona tylko jeden raz.

Jakie są podstawy kasacji?

Kasacja może zostać wniesiona tylko i wyłącznie jeżeli zachodzą ku temu odpowiednie podstawy, a więc przyczyny, które umożliwiają wystąpienie z tym środkiem zaskarżenia.

Bezwzględne przyczyny odwoławcze

Jak wspomniałam powyżej, należą do nich tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, a więc sytuacje, w których:

1. w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu,
2. Sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie,
3. Sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego albo ten ostatni wydał orzeczenia w sprawie należącej do właściwości Sądu powszechnego,
4. Sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości Sądu wyższego rzędu,
5. orzeczono karę, środek karny, środek kompensacyjny lub środek zabezpieczający, których nie przewidują przepisy obowiązującego prawa,
6. orzeczenie zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu,
7. zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, która uniemożliwia jego wykonanie,
8. orzeczenie zostało wydane pomimo tego, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone,
9. zachodzi okoliczność wyłączająca prowadzenie postępowania karnego, z powodu tego, iż oskarżony zmarł, nastąpiło przedawnienie karalności, sprawca nie podlegał orzecznictwu polskich sądów karnych, brak było skargi uprawnionego oskarżyciela lub wymaganego zezwolenia na ściganie, bądź wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej lub też zaszła inna okoliczność wyłączająca ściganie, oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy lub nie brał on udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy, a także gdy sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, jeżeli była ona obowiązkowa.

Inne okoliczności uzasadniające wniesienie Kasacji

Poza wymienionymi powyżej przypadkami kasację można wnieść tylko z powodu innego rażącego naruszenia prawa, pod warunkiem jednak, iż mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Musisz jednak wiedzieć, że kasacja na korzyść oskarżonego przysługuje tylko wtedy, gdy został on skazany na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, a na niekorzyść – tylko, gdy został on uniewinniony albo postępowanie zostało umorzone.

Zaznaczyć trzeba, iż kasacja nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary zastosowanej przez Sąd wobec skazanego. Nie dotyczy to przypadku, gdy składa ją Prokurator Generalny w sprawach o zbrodnie. Niedopuszczalna jest również kasacja od orzeczenia wydanego przez Sąd Najwyższego, które zapadło wskutek rozpoznania tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia.

Jaki jest termin do wniesienia kasacji?

Termin do wniesienia kasacji dla stron wynosi 30 dni. Liczy się go od daty doręczenia wydanego orzeczenia wraz z uzasadnieniem, co następuje na wniosek. Trzeba przy tym pamiętać, że należy go zgłosić w Sądzie, który wydał dane orzeczenie, w terminie zawitym 7 dni od daty jego ogłoszenia, a jeżeli przepisy prawa przewidują doręczenie orzeczenia z urzędu, od daty dokonania tej czynności.

Wskazane terminy nie znajdują zastosowania do jeżeli kasacja wnoszona jest przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Musisz wiedzieć, że kasacja nie zostanie uwzględniona jeżeli zostanie ona wniesiona po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia, jeżeli jej celem jest zmiana orzeczenia na niekorzyść oskarżonego.

Jak wnosi się kasację?

Aby skutecznie wnieść kasację konieczne jest ścisłe przestrzeganie przepisów proceduralnych. Stanowią one, iż składa się ją do Sądu Najwyższego, za pośrednictwem Sądu odwoławczego. Nie dotyczy to jednak sytuacji, w której występuje z nią Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka. Organy te bowiem wnoszą kasację bezpośrednio do Sądu Najwyższego.

Strona która ma zamiar wnieść kasację musi zastosować się do tzw. przymusu adwokacko – radcowskiego. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami powinna ona być sporządzona i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego.

Jakie są skutki prawne skutecznego wniesienia kasacji?

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu kasacji może: oddalić kasację albo zaskarżone orzeczenie uchylić w całości lub w części.

W przypadku uchylenia, Sąd Najwyższy:

1. przekazuje sprawę właściwemu Sądowi do ponownego rozpoznania,
2. umarza postępowanie,
3. uniewinnia oskarżonego jeżeli jego skazanie jest oczywiście niesłuszne.

Adwokat Specjalizujący się w Kasacjach i Prawie Karnym

Szukasz adwokata do kasacji karnej? Zaufaj doświadczeniu i wiedzy mecenas Małgorzaty Durlej-Piotrowskiej. Jako ekspert w kasacjach karnych, zapewnia profesjonalne doradztwo prawne. Oferując indywidualne podejście do każdej sprawy, gwarantuje najlepsze rozwiązania w zakresie prawa karnego. Skontaktuj się, by zabezpieczyć swoje prawa ze specjalistą w kasacji karnej.