Odpowiedzialność za długi drugiego małżonka

Czy związki małżeńskie nakładają na małżonków obowiązek wzajemnego pokrywania swoich zobowiązań finansowych? Wstępując w związek małżeński, często zaczynamy funkcjonować w ramach tzw. wspólności majątkowej, chociaż istnieje możliwość modyfikacji tego ustroju majątkowego poprzez zawarcie intercyzy. Jak jednak funkcjonuje mechanizm zabezpieczenia majątkowego w kontekście długów współmałżonka? Wyjaśniam poniżej.

Majątek wspólny i jego konsekwencje

Zawierając małżeństwo, nierzadko nie podejmujemy żadnych formalnych kroków dotyczących regulacji majątkowych. Wówczas, automatycznie stajemy się właścicielami tzw. majątku wspólnego. Jakie to ma implikacje na naszą sytuację finansową? Zgodnie z art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do wspólnego majątku wlicza się zarobki i inne dochody uzyskane przez każdego z małżonków. Z praktycznego punktu widzenia, oznacza to, że zarobki wpłacane na konto jednego z małżonków stają się częścią wspólnego majątku, a także przedmioty nabyte za te środki na użytek rodziny są traktowane jako majątek wspólny.

Art. 31 KRiO Wspólność ustawowa, majątek wspólny 
Dz.U.2020.0.1359 t.j. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy

§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875);

Odpowiedzialnością za zobowiązania finansowe drugiego małżonka

Sprawa zaciągniętych długów w małżeństwie jest bardziej złożona i zależna od wielu okoliczności. Kluczowe jest tutaj zrozumienie, w jakich warunkach zostały zaciągnięte dane zobowiązania finansowe.

Intercyza jako środek ochrony przed długami małżonka

Jednym z instrumentów prawnych pozwalających na różnicowanie majątków małżonków jest intercyza, zawierana przed notariuszem. Może ona uchronić przed konsekwencjami finansowymi powstałymi w wyniku działań drugiej połowy, ale nie zawsze. Najistotniejsze jest, aby umowa została zawarta przed zaciągnięciem zobowiązań, które mogłyby wpłynąć na wspólnotę majątkową. Niemniej jednak, nawet w przypadku intercyzy, istnieją sytuacje, gdzie odpowiedzialność małżonków za długi jest solidarna, szczególnie jeżeli związane są z potrzebami rodziny.

Jak ustalić wielkość długów małżonka?

Czy jest możliwość weryfikacji zobowiązań finansowych współmałżonka? Okazuje się, że legalne środki są ograniczone i najbezpieczniejszym oraz legalnym sposobem jest otwarta i szczera rozmowa. Nielegalne są próby weryfikacji zadłużenia w bazach dłużników czy podszywania się pod współmałżonka. Zdecydowanie lepszą drogą jest zbudowanie relacji opartej na zaufaniu i wspólnym rozwiązaniu problemu.

Jak unikać odpowiedzialności za długi współmałżonka?

Odpowiedzialność za długi w małżeństwie zależy od wielu czynników, w tym momentu powstania zadłużenia. Zasadniczo, długi zaciągnięte przed małżeństwem nie wpływają na majątek wspólny, chyba że zostały zaciągnięte na cele związane z utrzymaniem rodziny. Ważna jest także świadomość, że wspólnota majątkowa może sprawić, że partnerzy stają się solidarnie odpowiedzialni za wzajemne zobowiązania, co może mieć implikacje nawet po śmierci jednego z małżonków.

W kontekście rozważań nad uniknięciem odpowiedzialności za długi współmałżonka, należy pamiętać o tym, że intercyza może być cennym narzędziem, ale tylko wtedy, gdy zawarta jest w dobrej wierze, nie jako sposób na obejście przepisów prawa. Centralnym elementem w zarządzaniu finansami rodzin jest wzajemne zaufanie i otwarta komunikacja. W przypadkach skomplikowanych zawsze warto zwrócić się o pomoc do eksperta w tej dziedzinie.

ADWOKAT SPRAWY RODZINNE

Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska to specjalista w dziedzinie spraw rodzinnych. Jeśli szukają Państwo wsparcia w dziedzinie prawa rodzinnego, zapraszam do kontaktu – osobiście, telefonicznie lub przez e-mail.