Zakres udziału obrońcy w postępowaniu karnym

Zakres udziału obrońcy reguluje przepis art. 84 k.p.k. Zgodnie z jego treścią, ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli nie zawiera ograniczeń (§1).

Zakres udziału obrońcy z urzędu w postępowaniu karnym

W  §2 przepis  dookreśla zakres udziału obrońcy wyznaczonego z urzędu. Zgodnie z tym przepisem, wyznaczenie obrońcy z urzędu nakłada na niego obowiązek podejmowania czynności procesowych do prawomocnego zakończenia postępowania. Jeżeli jednak czynności należy dokonać poza siedzibą lub miejscem zamieszkania obrońcy z urzędu, prezes sądu, przed którym ma być dokonana czynność, lub referendarz sądowy tego sądu, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu rejonowego miejsca czynności lub referendarz sądowy tego sądu, na uzasadniony wniosek dotychczasowego obrońcy może wyznaczyć do dokonania tej czynności innego obrońcę spośród miejscowych adwokatów lub radców prawnych.

W §3 omawianego przepisu art. 84 k.p.k. jest mowa o zakresie udziału obrońcy wyznaczonego z urzędu dla skazanego w postępowaniu nadzwyczajnym. Obrońca wyznaczony z urzędu w postępowaniu kasacyjnym, w postępowaniu o uchylenie wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania lub w postępowaniu o wznowienie postępowania powinien sporządzić i podpisać kasację, skargę od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania lub wniosek o wznowienie postępowania albo poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia kasacji, skargi lub wniosku o wznowienie postępowania. Jeżeli kasacja, skarga lub wniosek zostaną wniesione, obrońca ten jest uprawniony do udziału w toczącym się postępowaniu.

Jakie są różnice pomiędzy adwokatem z urzędu a, adwokatem z wyboru?

W orzecznictwie wskazuje się, że „Ani sąd, ani skazany nie ma prawnych możliwości narzucenia adwokatowi wyznaczonemu z urzędu sporządzenia oczekiwanego przez skazanego środka odwoławczego. Taka możliwość istnieje wyłącznie w sytuacji zaangażowania adwokata z wyboru, który zechce zrealizować wolę swego mocodawcy” (postanowienie SN z dnia 31.03.2016 r., sygn. III KZ 14/16).

Co istotne, obrońca może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego (art. 86 k.p.k.). Zgodnie z orzecznictwem, „Obrońca nie jest stroną procesu (zob. art. 406 §1 k.p.k.) a uchybienie tego przedstawiciela procesowego nie jest równoznaczne z uchybieniem oskarżonego jako strony” (postanowienie SN z dnia 06.11.2007 r., sygn. III KZ 105/07). Przedsiębranie przez obrońcę czynności procesowych jedynie na korzyść oskarżonego nie zwalnia go od respektowania zasady legalności tych czynności (zob. wyrok SA w Lublinie z dnia 30.05.2005 r., sygn. II AKa 108/05).

Ze wskazanego przepisu wynika, że zarówno oskarżony, jak i jego obrońca mogą dokonywać wszelkich czynności procesowych. Każdy z nich samodzielnie może jednocześnie zaskarżać decyzje procesowe, składać wnioski dowodowe i wnioski o dokonanie innych czynności postępowania.

Czy Adwokat może bronić kilku oskarżonych w jednym postępowaniu?

Kwestię obrony wielu oskarżonych reguluje przepis art. 85 k.p.k. Zgodnie z jego brzmieniem, obrońca może bronić kilku oskarżonych, jeżeli ich interesy nie pozostają w sprzeczności. Stwierdzając sprzeczność sąd wydaje postanowienie, określając oskarżonym termin do ustanowienia innych obrońców. W wypadku obrony z urzędu sąd wyznacza innego obrońcę.

Jak wynika z orzecznictwa, „Przepis art. 85 §1 k.p.k. zezwala na to, aby jeden obrońca bronił kilku oskarżonych, o ile ich interesy nie pozostają w sprzeczności. Taka sprzeczność wystąpiłaby w sytuacji, w której jeden i ten sam obrońca musiałby wybierać którego oskarżonego interesy procesowe realizuje w trakcie prowadzonej obrony, a tym samym drugi oskarżony byłby w sytuacji tożsamej z tą, w której nie posiada obrońcy w toku całej rozprawy lub jej części” (postanowienie SN z dnia 28.01.2015 r., sygn. V KO 50/14).

Ten sam adwokat nie może reprezentować klientów o sprzecznych interesach, nawet jeżeli oskarżeni się na to godzą.

ADWOKAT SPRAWY KARNE WARSZAWA

Małgorzata Durlej – Piotrowska – Doświadczony Adwokat, świadczący kompleksowe usługi prawne związane z reprezentacją Klientów w sprawach karnych na terenie Warszawy,  Zachęcamy do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej przez Państwa formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Warszawy, kontakt telefoniczny, kontakt e-mailowy etc.).