Władza Rodzicielska (art. 93 KRO)
Przepis art. 93 KRO stanowi, iż władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom (§1), natomiast jeżeli dobro dziecka tego wymaga, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 KRO stosuje się odpowiednio (§2).
Władza rodziców
Władza rodzicielska może należeć tylko do rodziców, co oznacza, że w razie ich braku lub niemożności wykonywania jej przez nich, władza rodzicielska gaśnie. W jej miejsce wchodzi surogat władzy rodzicielskiej w postaci opieki (zob. Art. 93 KRO red. Pietrzykowski 2020, wyd. 6/J. Gajda, Legalis).
Władza rodzicielska – a jej zakres
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom w takim samym zakresie, niezależnie od tego, czy rodzice pozostają w związku małżeńskim czy też nie. Jak wskazuje się w literaturze, zasada przysługiwania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom jest wyrazem zasady pełnego uprawnienia kobiety i mężczyzny (zob. Art. 93 KRO red. Pietrzykowski 2020, wyd. 6/J. Gajda, Legalis; Art. 93 KRO Gromek 2020, wyd. 7/Gromek, Legalis). Każdy z rodziców posiada pełnię tej władzy. Kodeks nie przewiduje możliwości udzielenia przez rodziców pełnomocnictwa do wykonywania tej władzy. Władza rodzicielska przysługuje wyłącznie rodzicom, a ich uprawnienia są jednocześnie obowiązkami. Celem podstawowym jest tutaj ochrona dobra dziecka (zob. Art. 93 KRO Gromek 2020, wyd. 7/Gromek, Legalis).
Art. 93. Uprawnienie do wykonywania władzy rodzicielskiej
§ 1. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
§ 2. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 wykonywanie władzy rodzicielskiej przez rodziców żyjących w rozłączeniui art 109-111 stosuje się odpowiednio.
Dz.U.2020.0.1359 t.j. - Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Przestępstwo z art. 211 kk
Zgodnie z orzecznictwem, „Rodzice (lub jeden z nich), dopóki przysługuje im pełnia władzy rodzicielskiej, nie mogą być podmiotami przestępstwa z art. 211 KK; mogą stać się nimi dopiero wówczas, gdy zostaną tej władzy pozbawieni lub zostanie ona im ograniczona, czy też zawieszona” (postanowienie SN z dnia 05.09.2019r., sygn. I KZP 7/19).
Władza rodzicielska a ingerencja sądu
Jak wynika z art. 93 §2 KRO, jeżeli dobro dziecka tego wymaga, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Z powyższego wynika, że sąd, ustalając ojcostwo czy też macierzyństwo, musi dojść do przekonania, że pozostawienie rodzicowi w ogóle władzy rodzicielskiej czy pozostawienie pełnej władzy rodzicielskiej będzie pozostawać w sprzeczności z dobrem dziecka (zob. Art. 93 KRO red. Pietrzykowski 2020, wyd. 6/J. Gajda, Legalis).
Władza Rodzicielska – Pojęcie dobro dziecka
Odnosząc się do definicji pojęcia „dobro dziecka”, SN stanął na stanowisku, iż „Nie ma definicji ustawowej zwrotu „dobro dziecka”. Wypełnienie jego znaczenia powinno być dokonywane w konkretnych okolicznościach faktycznych zwłaszcza, jeżeli wskazują na zaistnienie sytuacji, w jakiej znalazło się dziecko, wymagającej ingerencji ze strony innych podmiotów, w tym także sądu. Wyszczególnić należy uprawnienie do ochrony życia i zdrowia oraz wszelkich działań ze strony innych, które powinny zapewnić warunki do spokoju, prawidłowego, niezakłóconego rozwoju, poszanowania godności i udziału w procesie decydowania o jego sytuacji oraz zaznaczyć, że jest to zbiór niewyczerpany” (postanowienie SN z dnia 24.11.2016r., sygn. II CA 1/16).
Władza Rodzicielska -Interes rodziców
Mimo że dobro dziecka jest nadrzędnym wskazaniem, nie można wykluczać interesu rodziców. Wskazuje się, że interes rodziców ustępuje tylko wtedy przed interesem dziecka, kiedy nie da się go pogodzić z ochroną małoletniego (zob. Art. 93 KRO Gromek 2020, wyd. 7/Gromek, Legalis).