Podział firmy przy rozwodzie – co z jednoosobową działalnością gospodarczą?

Rozwód to nie tylko rozstanie małżonków, ale także konieczność uregulowania kwestii majątkowych. W praktyce często pojawia się pytanie: czy działalność gospodarcza wchodzi do majątku wspólnego i jak wygląda podział firmy po rozwodzie? Odpowiedź zależy od tego, kiedy działalność została założona i z jakich środków była prowadzona.

Wspólność ustawowa a działalność gospodarcza

Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania. Do majątku wspólnego należą m.in. dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków.
Oznacza to, że:

• sama działalność gospodarcza założona w trakcie trwania małżeństwa traktowana jest jako element majątku wspólnego,
• dochody osiągane z firmy również wchodzą do wspólnego majątku,
• wyjątek stanowią składniki nabyte z majątku osobistego jednego z małżonków (np. środki otrzymane w drodze darowizny, spadku).

Czy działalność gospodarcza wchodzi do majątku wspólnego?

Co do zasady tak – jeśli firma powstała w trakcie małżeństwa, to firma po rozwodzie podlega podziałowi tak jak inne składniki majątkowe. Nie oznacza to jednak automatycznego „przecięcia na pół” przedsiębiorstwa. Sąd w postępowaniu o podział majątku bierze pod uwagę:

• wartość przedsiębiorstwa,
• wkład każdego z małżonków w jego prowadzenie,
• źródło finansowania firmy,
• ewentualne zobowiązania związane z działalnością.

W praktyce firma najczęściej pozostaje przy jednym z małżonków (zazwyczaj przy tym, który ją prowadzi), a drugi otrzymuje odpowiednią spłatę pieniężną.

Jak wygląda podział firmy po rozwodzie?

Podział firmy nie oznacza jej likwidacji. Najczęściej stosuje się rozwiązania takie jak:

• przyznanie działalności jednemu z małżonków – drugi otrzymuje rekompensatę finansową,
• podział składników majątkowych związanych z firmą (np. nieruchomości, samochodów, sprzętu),
• spłata rozłożona na raty, jeśli przedsiębiorstwo stanowi znaczną wartość i jednorazowa wypłata byłaby niemożliwa.

Wyceny firmy dokonuje się zazwyczaj przy pomocy biegłego. Pod uwagę brana jest wartość majątku, ale także potencjał przedsiębiorstwa oraz jego zobowiązania.

Firma założona przed ślubem a rozwód

Jeżeli jednoosobowa działalność gospodarcza została zarejestrowana przed zawarciem małżeństwa, to sama firma wchodzi do majątku osobistego tego małżonka. Do majątku wspólnego trafiają jednak dochody osiągane z prowadzonej działalności w trakcie trwania wspólności majątkowej.

Podsumowanie

• Czy działalność gospodarcza wchodzi do majątku wspólnego? – tak, jeśli została założona w trakcie małżeństwa i finansowana z majątku wspólnego.
• Firma po rozwodzie zazwyczaj przypada temu z małżonków, który ją prowadzi, ale drugi może otrzymać spłatę odpowiadającą wartości jego udziału.
• Wartość firmy ustalana jest przez sąd, często z udziałem biegłego.

Rozwód z podziałem firmy to sprawa wymagająca dobrej argumentacji i przygotowania. Jeśli stoisz przed takim problemem, warto skonsultować się z adwokatem, który doradzi, jak najlepiej zabezpieczyć Twoje interesy w postępowaniu sądowym.