Nieważność testamentu – kiedy zachodzi i jak ją wykazać?
W prawie polskim wyróżniamy dwa rodzaje dziedziczenia. Dziedziczenie testamentowe oraz ustawowe. Z pierwszym z nich mamy do czynienia, kiedy zmarły pozostawił po sobie testament. Rozporządzenie spadkiem następuje wówczas ze wskazaną przez niego wolą. Jeśli jednak testamentu brak, wtedy mówimy o dziedziczeniu ustawowym. Testament, czyli inaczej – ostatnia wola, aby wywoływał skutki prawne, musi być wolny od wad. W innym przypadku, jak nie sąd, to często wcześniej inni członkowie rodziny zadbają o to, aby ten testament podważyć. Wady testamentu mogą być różne.
Jakie mogą być wady testamentu?
Wad testamentu może być wiele. Jedne z nich są zauważalne gołym okiem, inne wymagają większego nakładu pracy, aby je udowodnić.
Wadami, które są zauważalne od razu mogą być na przykład:
- testament ręczny pozbawiony podpisu testatora,
- testament wydrukowany i podpisany ręcznie przez testatora,
- testament bez daty,
- jeden testament sporządzony przez dwóch spadkodawców.
Nieważny będzie także testament, który został sporządzony
- w stanie wyłączającym świadome, albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli,
- pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu o takiej treści,
- pod wpływem groźby.
Sporządzenie testamentu w stanie wyłączjącym świadome wyrażenie woli
Testator, który znalazł się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie jest w stanie sporządzić wolnego od wad testamentu. Stan taki może być spowodowany przede wszystkim:
- niedorozwojem umysłowym,
- chorobą psychiczną,
- innym, chociażby przemijającym, zaburzeniem czynności psychicznych, np. zaburzeniem wynikającym z nadużycia alkoholu, narkotyków czy przedawkowania lekarstw.
Podważenie testamentu sporządzonego pod wpływem takiego błędu, wymaga większego nakładu pracy. Konieczne będzie powołanie biegłych, którzy potwierdzą, że miała miejsce okoliczność wyłączająca lub zaburzająca świadomość testatora.
Sporządzenie testamentu pod wpływem błędu
Testament sporządzony pod wpływem błędu to taka sytuacja, kiedy testator sporządza testament pod wpływem mylnego wyobrażenia rzeczywistości. Nieważność wystąpi bez względu na to, czy błąd dotyczy treści testamentu, czy innych okoliczności związanych ze sporządzeniem testamentu.
Testament sporządzony pod wpływem groźby
Pojęcie to nie zostało dokładnie wyjaśnione w przepisach. Chodzi tu jednak o sytuację, w której jakaś osoba wpłynęła na testatora swoim zachowaniem, na skutek czego rozporządził on swoim mieniem niezgodnie ze swoją wolą.
Zarzut nieważności testamentu – kiedy go podnieść?
Jeśli mamy uzasadnione wątpliwości co do tego czy testament jest, aby na pewno prawidłowy, na jego nieważność powinniśmy się powołać w toku postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku albo w postępowaniu o uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku.
ADWOKAT SPRAWY CYWILNE WARSZAWA
Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska – pełnomocnik procesowy, który świadczy kompleksowe usługi prawne związane z reprezentacją Klientów w sprawach cywilnych,
ADWOKAT WARSZAWA
Zachęcamy do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej przez Państwa formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Warszawy, kontakt telefoniczny, kontakt e-milowy etc.).