Zgodnie z art. 279 § 1 Kodeksu karnego (dalej: KK), kto kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli kradzież z włamaniem popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego (§ 2). Przepis ten stanowi typ kwalifikowany wszystkich typów kradzieży, które zostały określone w art. 278 KK. Znamieniem kwalifikującym jest tutaj sposób działania sprawcy, czyli włamanie. Jak wynika z art. 130 § 2 i 3 Kodeksu wykroczeń, kradzież z włamaniem jest przestępstwem, niezależnie od wartości przedmiotu czynności wykonawczej (zob. M. Kulik, Komentarz do art. 279 KK, LEX).
Na czym polega włamanie
Jak już zostało powyżej wskazane, znamieniem kwalifikującym w odniesieniu do analizowanego przepisu, jest włamanie. Polega ono na przełamaniu zabezpieczeń, które chronią przedmiot czynności wykonawczej przed kradzieżą. Najczęściej włamanie sprowadza się do fizycznego przełamania zabezpieczeń, jednakże – jak wskazuje Sąd Najwyższy – włamaniem jest także przełamanie zabezpieczeń cyfrowych (zob. wyrok SN z dnia 15.08.1985r., sygn. I KR 212/85). Ponadto wskazuje się, że włamaniem jest również przełamanie kodów, które zabezpieczają program komputerowy przed jego nielegalnym uzyskaniem (zob. M. Kulik, Komentarz do art. 279 KK, LEX). Akt włamania musi poprzedzać akt zaboru, co wynika z istoty analizowanego przestępstwa – włamanie jest środkiem do celu, ma umożliwić lub ułatwić dostęp do przedmiotów, które sprawca chce zabrać (zob. J. Lachowski, Komentarz do art. 279 KK, LEX).
Kradzież z włamaniem – Orzeczenie Sądu Najwyższego
Z orzeczenia SN wynika, iż „kradzieży z włamaniem dopuszcza się sprawca, który w zamiarze dokonania zaboru mienia umieszczonego pod zamknięciem pokonuje przy użyciu siły fizycznej chroniącą to mienie materialną przeszkodę, skonstruowaną dla zabezpieczenia przed dostępem do tego rodzaju pomieszczenia (ewentualnie schowka lub zbiornika) osób niepowołanych wbrew woli właściwego dysponenta” (wyrok SN z dnia 18.02.1972 r., sygn. VI KZP 74/71). Jednakże nie jest włamaniem przełamanie zabezpieczeń na tyle nieefektywnych, że nie stanowią poważnego wyrazu woli zabezpieczenia rzeczy przed kradzieżą (zob. Michalski [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 958 – cyt. za: M. Kulik, Komentarz do art. 279 KK, LEX).
Co to jest pomieszczenie zamknięte
SN, w jednym ze swoich orzeczeń wskazuje, że pomieszczeniem zamkniętym mogą być: lokal, mieszkanie, pokój, szafa, biurko, szuflada, piwnica, namiot, przyczepa kampingowa. Włamaniem będzie również przełamanie kodów elektronicznych (zob. wyrok SN z dnia 09.09.2004 r., sygn. V KK 144/04). Co ciekawe, w doktrynie podkreśla się, że aby doszło do włamania, sprawca nie musi wejść całym ciałem do zamkniętego pomieszczenia – wystarczy wsunięcie przez niego ręki i zabór przedmiotów z pomieszczenia, jak również wsunięcie urządzenia umożliwiającego wyciągnięcie przedmiotu z pomieszczenia. Z włamaniem mamy także do czynienia w sytuacji posłużenia się przez sprawcę wytresowanym zwierzęciem (zob. B. Michalski [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do art. 222–316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2006, s. 844).
Kradzież z włamaniem – Uszkodzony zamek a włamanie
Kradzieżą z włamaniem „jest również czyn sprawcy, który dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia mienia społecznego lub cudzego z pomieszczenia, do którego wnętrza dostał się po sforsowaniu wprawdzie uszkodzonej już przeszkody, lecz nie w takim rozmiarze, aby umożliwiała bezpośredni dostęp do znajdującego się w tym pomieszczeniu mienia” (wyrok SN z dnia 08.01.1979 r., sygn. Rw 533/78).
Płatność kartą zbliżeniową a kradzież z włamaniem
Dalej, „Dokonanie płatności kartą płatniczą w formie tzw. płatności zbliżeniowej przez osobę nieuprawnioną, która weszła w posiadanie karty wbrew woli jej właściciela, stanowi przestępstwo kradzieży z włamaniem art. 279 § 1 KK” (wyrok SO Warszawa-Praga z dnia 19.02.2019, sygn. VI Ka 466/18).
Cel działania sprawcy
Stronę podmiotową kradzieży z włamaniem stanowi zamiar bezpośredni. Analizowane przestępstwo jest przestępstwem kierunkowym – sprawca działa tutaj w celu przywłaszczenia lub osiągnięcia korzyści majątkowej w odniesieniu do programu komputerowego. Zamiar zaboru w celu przywłaszczenia powinien powstać najpóźniej razem z zamiarem przełamania danego zabezpieczenia (zob. J. Lachowski, Komentarz do art. 279 KK, LEX; M. Kulik, Komentarz do art. 279 KK, LEX; wyrok SN z dnia 09.09.1996 r., sygn. III KKN 58/96).
Kradzież z włamaniem a Kradzież z wyłamaniem
Od kradzieży z włamaniem należy odróżnić tzw. kradzież z wyłamaniem. W tym drugim wypadku sprawca pozwala na zamknięcie go w zabezpieczonym pomieszczeniu, a następnie w pomieszczeniu tym dokonuje kradzieży i wychodzi na zewnątrz, po uprzednim pokonaniu zabezpieczeń. W doktrynie wskazuje się, że taki czyn można zakwalifikować albo jako dwa odrębne przestępstwa, tj. kradzież zwykła i uszkodzenie rzeczy, albo jako kradzież w kwalifikacji kumulatywnej z uszkodzeniem rzeczy (zob. M. Kulik, Komentarz do art. 279 KK, LEX).
Omawiane przestępstwo ścigane jest z oskarżenia publicznego z wyjątkiem kradzieży z włamaniem popełnionej na szkodę osoby najbliższej – wówczas ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego (art. 279 § 2 k.k.).