Przysposobienie, czyli — jak wygląda i na czym polega procedura adopcji?

Przysposobienie, znane powszechnie jako adopcja, to jeden z najbardziej wzniosłych i zarazem skomplikowanych procesów prawnych, które mogą mieć miejsce w życiu jednostki i rodziny. Obejmuje ono szereg przepisów i regulacji, które mają na celu zapewnienie, że procedura ta przebiega zgodnie z prawem oraz w najlepszym interesie dziecka i adopcyjnych rodziców. W tym artykule omówimy szczegółowo, czym jest przysposobienie, kto może je przeprowadzić, jakie są wymagania prawne i procedury, a także jakie skutki prawne niesie za sobą ten proces.

Czym jest przysposobienie?

Przysposobienie to proces prawny, w wyniku którego między osobą przysposabiającą a przysposobionym nawiązuje się stosunek prawny podobny do tego, jaki istnieje między rodzicami a dziećmi. Przysposobienie umożliwia osobie niebędącej biologicznym rodzicem uzyskanie pełnych praw rodzicielskich oraz odpowiedzialności wobec przysposobionego.

Cel przysposobienia

Celem przysposobienia jest przede wszystkim zapewnienie dziecku stabilnego i bezpiecznego środowiska rodzinnego, które umożliwi jego prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny. Przysposobienie ma również na celu formalne uznanie istniejących więzi emocjonalnych i prawnych między dzieckiem a osobą przysposabiającą.

Kto może przysposobić?

Zgodnie z Art. 76 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przysposobić może osoba, która:

• Posiada pełną zdolność do działań prawnych — oznacza to, że osoba ta musi być pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona i zdolna do podejmowania świadomych decyzji prawnych
• Ukończyła 35 lat — jednakże osoba, która ukończyła 25 lat, może przysposobić niepełnoletniego, którego wychowywała i utrzymywała przez co najmniej trzy lata.
• Jest o co najmniej 15 lat starsza od przysposobionego — ta różnica wieku ma na celu zapewnienie odpowiednich relacji rodzicielskich.

W niektórych przypadkach możliwe jest przysposobienie przez osobę młodszą niż 35 lat, pod warunkiem że spełnia ona pozostałe kryteria i może wykazać, że przez dłuższy czas sprawowała opiekę nad dzieckiem, które zamierza przysposobić.

Procedura przysposobienia

Zgodnie z Art. 77 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego proces przysposobienia rozpoczyna się od złożenia zgodnego oświadczenia stron przed notariuszem. Jeżeli osoba, która ma zostać przysposobiona, nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, akt przysposobienia może zostać zawarty przed właściwym organem opiekuńczym. Po złożeniu oświadczenia przez strony konieczne jest zatwierdzenie aktu przysposobienia przez władzę opiekuńczą. Władza ta sprawdza, czy zostały zachowane wszystkie warunki ustawowe i czy przysposobienie leży w najlepszym interesie dziecka. Po zatwierdzeniu przysposobienie ma moc prawną od chwili zawarcia aktu. W przypadkach, gdy przysposabiane jest dziecko małoletnie lub osoba ubezwłasnowolniona, konieczne jest złożenie oświadczeń przez ich przedstawicieli ustawowych. Małoletni, który ukończył czternasty rok życia, oraz ubezwłasnowolniony częściowo składają oświadczenie sami za zgodą swego przedstawiciela ustawowego. Przysposabiający małżonek musi uzyskać zgodę swojego współmałżonka. Małżonkowie mogą również przysposobić wspólnie. Podobnie przysposobiony powinien uzyskać zgodę swojego współmałżonka, chyba że nie pozostaje on we wspólności małżeńskiej lub nie ma pełnej zdolności do działań prawnych.

Skutki prawne przysposobienia

Adopcja, niesie za sobą różne konsekwencje prawne, które mają wpływ zarówno na osobę przysposobioną, jak i na przysposabiającego.

Nazwisko i prawo dziedziczenia

Przez przysposobienie, osoba przysposobiona nabywa nazwisko przysposabiającego oraz prawo dziedziczenia po nim. Strony mogą także uzgodnić, że nazwisko przysposabiającego zostanie dodane do nazwiska przysposobionego. W przypadku przysposobienia mężatki lub wdowy, nazwisko przysposabiającego dodaje się do jej nazwiska rodowego, co nie wpływa na jej nazwisko mężowskie.

Prawa i obowiązki rodzicielskie

Po przysposobieniu prawa i obowiązki rodzicielskie przechodzą z biologicznych rodziców na przysposabiającego. Strony mogą również uzgodnić, że przysposabiający nie będzie miał prawa pobierania pożytków z majątku przysposobionego.

Dziedziczenie

Przysposobienie daje przysposobionemu prawo dziedziczenia po przysposabiającym. Strony mogą jednak postanowić, że przysposobiony nie będzie miał tego prawa. Skutki przysposobienia rozciągają się również na dzieci przysposobionego, jeśli pozostają pod jego władzą rodzicielską, a w zakresie nazwiska także na jego żonę, jeśli wyraziła zgodę na przysposobienie.

Podsumowanie

Przysposobienie to złożony proces prawny, który wymaga precyzyjnego przestrzegania przepisów i procedur. Dzięki właściwej pomocy prawnej proces ten może przebiegać sprawnie, zapewniając zarówno przysposabiającym, jak i przysposobionym odpowiednie wsparcie i bezpieczeństwo prawne. Przysposobienie to nie tylko formalność prawna, ale także ogromny krok w stronę stworzenia pełnoprawnej rodziny, co czyni go jednym z najbardziej znaczących aktów w życiu wielu osób. W związku z tym, warto skonsultować się z adwokatem specjalizującym się w sprawach rodzinnych, który pomoże przejść przez ten proces, zapewniając fachowe doradztwo i wsparcie na każdym etapie.