Art. 190 KK: Na czym polega groźba karalna i jakie są konsekwencje prawne?
Groźba karalna to przestępstwo, które polega na wywołaniu u innej osoby uzasadnionej obawy, że groźba popełnienia przestępstwa zostanie spełniona. Jest to poważne naruszenie prawa, które może prowadzić do konsekwencji zarówno dla sprawcy, jak i ofiary. Art. 190 Kodeksu karnego szczegółowo reguluje, czym jest groźba karalna oraz jakie kary przewiduje za jej popełnienie. W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega to przestępstwo, jakie są jego konsekwencje prawne oraz co zrobić w przypadku, gdy padniesz ofiarą groźby karalnej.
Czym jest groźba karalna?
Zgodnie z art. 190 § 1 Kodeksu karnego, groźba karalna to:
- Grożenie popełnieniem przestępstwa – Groźba musi dotyczyć czynu zabronionego, np. uszkodzenia ciała, zniszczenia mienia, porwania lub innego przestępstwa.
- Wywołanie uzasadnionej obawy – Ofiara musi realnie obawiać się, że groźba zostanie spełniona. Subiektywne odczucie strachu musi mieć podstawy w okolicznościach zdarzenia.
- Dotyczenie osoby bliskiej – Groźba może być skierowana nie tylko do pokrzywdzonego, ale także do jego osoby bliskiej, np. członka rodziny.
Przykład:
Ktoś grozi sąsiadowi zniszczeniem samochodu, jeżeli nie przestanie parkować na określonym miejscu. W sytuacji, gdy groźba wywołała realny strach, sprawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za groźbę karalną.
Kiedy groźba staje się przestępstwem?
Nie każda groźba jest karalna. Aby można było mówić o groźbie karalnej:
- Treść musi dotyczyć przestępstwa – Groźba o charakterze moralnym (np. „już nigdy z tobą nie porozmawiam”) nie spełnia kryteriów przestępstwa.
- Ofiara musi odczuwać uzasadniony strach – Jeśli groźba została wypowiedziana w żartach, bez zamiaru wywołania obawy, nie można mówić o przestępstwie.
- Okoliczności muszą wskazywać na realne zagrożenie – Na przykład, jeśli osoba grożąca jest znana z agresywnych zachowań, obawa ofiary
Przykłady groźby karalnej w praktyce
- Groźba słowna: „Spalę twój dom, jeśli nie przestaniesz mówić o mnie innym.”
- Groźba przez internet: Wiadomości e-mailowe lub na portalach społecznościowych, np. „Zobaczysz, co cię czeka, jeśli to opublikujesz.”
- Groźba w formie fizycznej: Pokazywanie broni lub przedmiotów mogących służyć do popełnienia przestępstwa.
Jakie są kary za groźbę karalną?
Za groźbę karalną przewidziana jest, kara pozbawienia wolności do 3 lat (art. 190 § 1 KK). Wymiar kary zależy od okoliczności zdarzenia, w tym stopnia zagrożenia oraz konsekwencji dla pokrzywdzonego. Sąd bierze pod uwagę takie czynniki, jak:
- Charakter i intensywność groźby: Czy groźba była jednorazowa, czy powtarzająca się? Czy miała formę słowną, pisemną, a może fizyczną demonstrację zamiaru, np. pokazanie narzędzia, które mogłoby zostać użyte do przestępstwa?
- Stan psychiczny pokrzywdzonego: Jeśli groźba wywołała poważne skutki, takie jak długotrwały stres, lęk czy konieczność zmiany miejsca zamieszkania, sąd może uznać to za okoliczność obciążającą sprawcę.
- Motywacja sprawcy: Czy groźba była wynikiem impulsu, czy zaplanowanego działania? Przemyślane i celowe zastraszanie jest traktowane poważniej.
- Relacja między stronami: Groźby kierowane przez osoby bliskie, np. partnera, w kontekście przemocy domowej, mogą być rozpatrywane w szerszym kontekście ich wpływu na życie pokrzywdzonego.
Dodatkowo, sąd może uwzględnić postawę sprawcy po zdarzeniu, np. czy wyraził skruchę, próbował naprawić szkodę lub dobrowolnie podjął działania na rzecz poprawy sytuacji.
Ściganie groźby karalnej – kiedy jest możliwe?
Zgodnie z art. 190 § 2 KK, groźba karalna jest przestępstwem ściganym na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że:
- Postępowanie karne zostanie wszczęte tylko wtedy, gdy osoba pokrzywdzona złoży wniosek o ściganie.
- Wniosek należy złożyć na policji lub w prokuraturze.
Podsumowanie
Groźba karalna to przestępstwo, które może wywołać realny strach u pokrzywdzonego. Zgodnie z art. 190 Kodeksu karnego, sprawcy grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat, a ściganie następuje wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego. Zarówno osoby pokrzywdzone, jak i oskarżone powinny skorzystać z pomocy adwokata od spraw karnych, aby właściwie bronić swoich praw.